Krok 1. Zgłoszenie wypadku – pracownik, który uległ wypadkowi, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala, powinien poinformować niezwłocznie o wypadku przełożonego. Uwaga! Każdy pracownik powinien niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników.
Krok 2. Udzielenie pomocy poszkodowanemu (zatamowanie krwawienia, ułożenie w bezpiecznej pozycji, wezwanie służb ratunkowych) oraz podjęcie działań eliminujących lub ograniczających zagrożenie (odcięcie zasilania, wyłączenie maszyny, użycie gaśnicy).
Krok 3. Zabezpieczenie miejsca wypadku – do czasu ustalenia przyczyn i okoliczności wypadku – przed dostępem osób niepowołanych i możliwością uruchomienia bez koniecznej potrzeby maszyn i innych urządzeń technicznych, które w związku z wypadkiem zostały wstrzymane. Wykluczyć możliwość dokonywania zmiany położenia maszyny i innych urządzeń, jak również zmiany położenia innych przedmiotów, które spowodowały wypadek lub pozwalają odtworzyć jego okoliczności.
Krok 4. Zawiadomienie o wypadku właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora jeżeli był to wypadek przy pracy:
- ze skutkiem śmiertelnym (w wyniku którego nastąpiła śmierć w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku),
- z ciężkimi obrażeniami ciała (takimi jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała)
- wypadek zbiorowy (taki, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby).
Powiadomienia PIP można dokonać telefonicznie.
Krok 5. Powołanie przez pracodawcę zespołu powypadkowego w skład, którego wchodzą: przedstawiciel służby bhp oraz społeczny inspektor pracy lub przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia okresowego BHP. Niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku, zespół powypadkowy przystępuje do ustalenia okoliczności i przyczyny wypadku. Zespół powypadkowy ma za zadanie w szczególności:
- dokonać oględzin miejsca wypadku,
- wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego, jeżeli jego stan zdrowia na to pozwala,
- zebrać informacje od świadków,
- zasięgnąć opinii lekarza (niezbędne jest stwierdzenie urazu u poszkodowanego przez lekarza),
- dokonać kwalifikacji wypadku zgodnie z art. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (ustalenie, czy zdarzenie ma cechy wypadku przy pracy, wypadku traktowanego na równi z wypadkiem przy pracy, czy innego wypadku przy pracy będącego następstwem nagłego zdarzenia wywołanego przyczyną zewnętrzną̨ powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego),
- określić środki profilaktyczne oraz wnioski prewencyjne, by nie dopuścić do podobnych zdarzeń wypadkowych w przyszłości.
Krok 6. Sporządzenie „protokołu powypadkowego” według wzoru określonego w Załączniku do Rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 maja 2019 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. Zespół powypadkowy sporządza protokół powypadkowy w terminie 14 dni, w niezbędnej liczbie egzemplarzy (zazwyczaj 3 egz.).
Ważne! Stwierdzenie w protokole powypadkowym, że wypadek nie jest wypadkiem przy pracy albo, że zachodzą okoliczności, które mogą mieć wpływ na prawo pracownika do świadczeń przysługujących z tytułu wypadku, wymaga szczegółowego uzasadnienia i wskazania dowodów stanowiących podstawę takiego twierdzenia.
Krok. 7. Przedstawienie protokołu poszkodowanemu (lub rodzinie poszkodowanego w przypadku śmierci) oraz pouczenie go o prawie do zgłoszenia uwag i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole.
Krok 8. Zatwierdzenie protokołu przez pracodawcę w ciągu 5 dni od dnia jego sporządzenia. Do protokołu powypadkowego dołącza się zapis wyjaśnień poszkodowanego i informacji uzyskanych od świadków wypadku, a także inne dokumenty zebrane w czasie ustalania okoliczności i przyczyn wypadku, w szczególności pisemną opinię lekarza lub innych specjalistów, szkice lub fotografie miejsca wypadku, a także odrębne zdanie złożone przez członka zespołu powypadkowego oraz uwagi i zastrzeżenia.
Pracodawca ma prawo zwrotu niezatwierdzonego protokołu, w celu wyjaśnienia i uzupełnienia go przez zespół powypadkowy, jeśli do treści protokołu poszkodowany lub jego rodzina wnieśli uwagi lub protokół nie odpowiada warunkom określonym w rozporządzeniu. Zespół powypadkowy, po dokonaniu wyjaśnień i uzupełnień sporządza nowy protokół powypadkowy w terminie 5 dni, do którego dołącza niezatwierdzony (poprzedni) protokół.
Krok 9. Doręczenie protokołu – pracodawca niezwłocznie po zatwierdzeniu protokołu doręcza go poszkodowanemu, a w razie wypadku śmiertelnego – członkom rodziny zmarłego. Protokół powypadkowy dotyczący wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych pracodawca doręcza właściwemu inspektorowi pracy.
Krok 10. Wprowadzenie wypadku do rejestru wypadków przy pracy na podstawie protokołu powypadkowego oraz sporządzenie statystycznej karty wypadku (część I w terminie 14 dni roboczych od dnia zatwierdzenia protokołu powypadkowego, część II, uzupełniającą, w terminie 6 miesięcy od dnia zatwierdzenia protokołu powypadkowego).
